Bạn thắc mắc Glucid là gì? Đọc ngay bài viết dưới đây của Thảo dược Mộc Can để biết thêm những thông tin cần thiết.
Nhu cầu Glucid (Carbohydrate) trước đây chủ yếu xác định phụ thuộc vào tiêu hao năng lượng vì cho rằng glucid đơn thuần là nguồn cung cấp năng lượng. Ngày nay, người ta thấy rằng glucid có một số chức năng mà các chất dinh dưỡng khác không thể thay thế được. Ví dụ như hoạt động của tế bào não, tế bào thần kinh thị giác, mô thần kinh đặc biệt dựa vào glucose là nguồn năng lượng chính. Glucid còn đóng góp vai trò quan trọng khi liên kết với những chất khác tạo nên cấu trúc của tế bào, mô và các cơ quan. Không những thế, chế độ ăn đảm bảo glucid còn cung cấp cho cơ thể những chất cần thiết khác.
1. Glucid là gì?
Các loại lương thực, thực phẩm giàu Glucid (Nguồn: Internet)
Glucid (carbohydrate) là một thành phần cơ bản trong thức ăn mà cơ thể con người sử dụng để tạo năng lượng. Glucid bao gồm carbohydrate đơn giản và carbohydrate phức tạp.
Carbohydrate đơn giản: Có cấu trúc chỉ có 1 hoặc 2 phân tử đường.
+ Carbohydrate đơn giản có 1 phân tử đường là monosaccharide ( fructose trong trái cây, galactose trong sữa...)
+ Carbohydrate đơn giản có 2 phân tử đường gọi là disaccharide (gồm sucrose trong đường mía, lactose trong chế phẩm sữa, maltose trong bia và một số loại rau củ...)
Carbohydrate phức tạp: Có cấu trúc chứa từ 3 phân tử đường trở lên, gọi là polysaccharide, là thành phần chính có trong các thức ăn từ tinh bột. Polysaccharide gồm 2 loại là polysaccharide phân nhánh và polysaccharide không phân nhánh. Chúng được tìm thấy nhiều trong các loại đậu, khoai tây, bắp, củ cải, ngũ cốc... Chất xơ cũng thuộc loại carbohydrate phức tạp
Các nguồn carbohydrate tự nhiên mà con người thường sử dụng bao gồm: trái cây, rau củ, sữa, các loại hạt, ngũ cốc, các loại mầm, thực phẩm thuộc họ đậu.
2. Tiêu hóa và chuyển hóa carbohydrate trong cơ thể
Carbohydrate là nguồn cung cấp năng lượng chính của cơ thể với quá trình tiêu hóa bắt đầu bằng hoạt động nhai. Khi nhai enzyme (men) α - amylase trong nước bọt bắt đầu “xử lý” thức ăn một phần, enzyme α - amylase sẽ thủy phân α - 1,4 glucoside thành dextrin và maltose.
Trong ruột cũng có loại enzyme tương tự tiếp tục tiến hành thủy phân liên tiếp 1,6 glucoside và liên kết 1,4 glucoside trong phân tử α - dextrin để cuối cùng thủy phân dextrin và maltose thành glucose. Các enzyme sucrase, lactase sẽ thủy phân sucrose và lactose thành fructose, galactose và glucose.
Tại tiểu tràng, hoàn thành việc hấp thu chủ động đối với các monosaccharide, trong đó glucose và galactose được chất vận chuyển chọn lọc để đưa vào máu rồi chuyển đến tế bào.
.png "Glucid (Carbohydrate) là gì? 2")
Con đường chuyển hoá Cacbohydrate trong cơ thể (Nguồn: Internet)
Trong số các loại monosaccharide, hexose được hấp thu tương đối nhanh, còn pentose thì được hấp thu tương đối chậm. Với các loại hexose thì hấp thu nhanh nhất là glucose và galactose, tiếp đến là fructose. Nếu glucose chưa cần thiết được cơ thể sử dụng ngay, quá trình chuyển hóa thành glycogen để dự trữ sẽ xảy ra. Glycogen sẽ được dự trữ ở gan và cơ vân. Nếu lượng glycogen dự trữ đã đầy, quá trình chuyển hóa thành lipid sẽ xảy ra.
Như vậy, carbohydrate sau khi được hấp thu trong cơ thể sẽ có ba hướng đi:
+ Vào trong máu
+ Tồn trữ dưới dạng glycogen
+ Chuyển hóa thành lipid
Nếu lượng carbohydrate dự trữ hoặc hấp thu không đủ, cơ thể sẽ sinh năng lượng từ protein bằng cách bẻ gãy các protein thành amino acid và chuyển hóa thành các chất sinh năng lượng, và do vậy, các khối cơ sẽ bị ảnh hưởng, bởi protein là thành phần kiến tạo nên cơ.
Một gram carbohydrate cung cấp xấp xỉ 4 kcal, bằng lượng năng lượng một gram protein cung cấp, còn một gram lipid cung cấp khoảng 9 kcal.
Theo khuyến cáo dinh dưỡng của Hoa Kỳ, nên cung cấp cho cơ thể 45 - 65% tổng số năng lượng từ carbohydrate, trong đó tối đa 10% từ carbohydrate đơn giản. Như vậy, nếu tổng lượng năng lượng mỗi ngày là 2000 calo, thì lượng năng lượng do carbohydrate cung cấp sẽ đâu đó khoảng 900 - 1300 calo, tương đương với số lượng carbohydrate ăn vào mỗi ngày là 225 - 325 g.
Cơ thể con người không có những enzyme cần thiết để tiêu hóa chất xơ, do đó chất xơ không thể chuyển hóa được thành năng lượng. Tuy nhiên chất xơ lại rất cần thiết và có ích cho hệ tiêu hóa. Lượng chất xơ người trưởng thành cần ăn mỗi ngày là:
