Đường là nguồn năng lượng chính của con người, cần nạp đủ lượng đường mỗi ngày để duy trì hoạt động của cơ thể. Tuy nhiên, nếu lượng đường nạp vào thừa kéo dài, chúng ta sẽ dễ mắc các bệnh nguy hiểm như đái tháo đường, béo phì...
Tại sao ăn nhiều đường lại có hại cho sức khỏe?
Đường là nguyên liệu chính để tạo ra năng lượng cho cơ thể hoạt động. Có 2 dạng phân tử đường phổ biến là Glucose và Fructose.
Gluccose cung cấp năng lượng tới tất cả các cơ quan trong cơ thể, nó có trong các loại thức ăn giàu tinh bột như gạo, bawos, khoai tây, bí ngô, ngũ cốc và các loại hạt. Sau khi được hấp thụ, glucose sẽ được phân phối đến toàn bộ các cơ quan trong cơ thể. Tuy nhiên, chỉ số đường huyết của bạn sẽ tăng cao nếu hấp thụ quá nhiều tinh bột từ bánh quy, bánh mì trắng, tinh bột xấu so với nạp vào cơ thể tinh bột tốt, giàu chất xơ có trong ngũ cốc nguyên cám, trái cây.
Fructose hay còn gọi là đường trái cây cung cấp năng lượng chủ yếu cho gan và một phần rất ít cho các cơ quan khác. Do chứa nhiều chất xơ, nên ăn nhiều trái cây tươi sẽ không gây quá tải fructose trong gan. Trái lại, đường fructose có trong đồ uống, bánh ngọt, soda, … dễ làm tăng chất béo, gây ra gan nhiễm mỡ không do rượu và tăng cholesterol dẫn đến nguy cơ bệnh tim mạch.
Khi ăn nhiều chất đường, nhất là loại đường hấp thu nhanh, vượt quá khả năng chuyển hóa của cơ thể sẽ dẫn đến tình trạng tăng đường trong máu (tiền đái tháo đường và đái tháo đường).
Đồng thời, việc ăn đường nhiều hơn nhiều so với nhu cầu (ăn nhiều cơm, nước ngọt, bánh kẹo, trái cây ngọt...) thì lượng đường dư thừa sẽ được tích lũy dưới dạng mỡ dự trữ trong cơ thể. Vì thế, chế độ ăn đường nhiều kéo dài thì sẽ dẫn đến thừa cân, béo phì.
Các nhà nghiên cứu từ Hiệp hội Tim mạch Mỹ (AHA) cho biết, lượng đường thêm vào tối đa một ngày với nam giới là 150 calo (khoảng 37,5 g hoặc 9 muỗng cà phê đường), với phụ nữ là 100 calo (khoảng 25g hoặc 6 muỗng cà phê đường).
Lựa chọn thực phẩm thích hợp để cung cấp lượng đường vừa đủ cho cơ thể
Hiện nay, thực trạng thừa cân béo phì và các bệnh lý không lây liên quan đến dinh dưỡng như tăng huyết áp, đái tháo đường, ung thư... ngày càng gia tăng và trẻ hóa. Do đó, người tiêu dùng cần lưu ý chọn lựa những thực phẩm tốt cho sức khỏe để ăn uống hàng ngày.
Theo đó, thực phẩm hàng ngày có thể tính toán quy ước tương đương lượng đường như sau:
- 1 chén cơm chứa khoảng 45-50g chất bột đường (chứa đường phức), cung cấp 180-200 Kcal
- 1 củ khoai lang khoảng 160g chứa 45g chất bột đường
- 1 muỗng cà phê đường cát chứa 4g đường (muỗng vun sẽ chứa 8g)
- 1 muỗng canh đường cát (loại muỗng 8ml dùng để ăn phở) chứa 6g đường (với muỗng vun là 14g)
Các loại nước ngọt (kể cả nước trái cây đóng hộp, soda chanh, trà chanh đóng chai, nước ngọt có gaz) đều chứa từ 10-14g đường/100g sản phẩm. Nước tăng lực nhiều hơn, có đến 19g đường/100g sản phẩm. Như vậy, chỉ với một lon nước ngọt 330ml (chứa khoảng 34g đường) thì cơ thể bạn đã tiêu thụ một lượng đường quá cao so với mức được phép trong một ngày.
Đặc biệt, các loại sữa có đường có chứa khoảng 6-10g đường/100g sản phẩm (lượng đường cao nhất ở sữa có vị chocolate). Sữa chua cũng chứa khoảng 10g/100g sản phẩm. Do đó, mặc dù sữa là thực phẩm được khuyến khích nên dùng nhưng nếu thường xuyên sử dụng, cơ thể bạn sẽ tiêu thụ một lượng đường khá cao.
Một số lưu ý:
- Đối với những người ăn kiêng, cần giảm cân thì nên duy trì lượng bột đường tối thiểu nạp cho cơ thể hoạt động. Nếu bỏ bữa chính hoặc ăn không đầy đủ, ăn kiêng hoàn toàn mà không có chất bột đường thì cơ thể sẽ bị thiếu đường.
- Nếu ăn đầy đủ các nhóm thực phẩm (gồm nhóm bột đường, nhóm béo, đạm, rau và trái cây) thì không cần phải sử dụng đường tinh (đường cát, bánh kẹo, nước ngọt...).
- Khi ăn lượng đường nhiều hơn so với nhu cầu (ăn nhiều cơm, nước ngọt, bánh kẹo, trái cây ngọt...) thì sẽ bị dư đường.
- Các bậc cha mẹ cũng tập cho con cái thói quen ăn ít mặn và bớt ngọt trong chế độ ăn hàng ngày để bảo vệ sức khỏe. Chọn nước tinh khiết thay vì các loại đồ nước ngọt, đồ uống có ga. Thay thế tinh bột tốt có nhiều chất xơ thay cho bánh mì trắng, bánh quy, …
Hãy kiểm soát lượng đường tiêu thụ mỗi ngày để luôn có sức khỏe tốt nhất!
Thảo dược Mộc Can